غبغب چیست و برای رفع آن چه باید کرد؟
غبغب به حالتی گفته می شود که در آن بافت های زیر چانه به مقدار زیادی حجیم به نظر می رسند به طوری که زاویه ای که چانه با گردن می سازد را بسیار باز تر از حالت عادی نشان می دهد در حالت عادی زاویه بین چانه و گردن حدود ۹۰ تا ۱۱۰ درجه است و حال آنکه این زاویه در افرادی که غبغب دارند بیشتر می شود و در موارد شدید آن ممکن است به نزدیک ۱۵۰درجه و یا بیشتر برسد و می بایست برای رفع غبغب اقدام کرد.
با وجودی که غبغب در جوانان نیز دیده میشود، ولی ایجاد غبغب، یکی از مهمترین تغییرات پیری در ناحیه گردن است. غبغب در افراد مسنی که لاغر هستند، بیشتر از چینهای پوستی و لبه آویزان شده عضله پلاتیسما (عضله سطحی گردن) تشکیل شده است.
در افراد چاق غبغب بیشتر حاوی تجمع چربی در زیر پوست و لایه های عمقی گردن می باشد. در نمای تمام رخ، غبغب خود را به صورت بافتی مشابه چانه (ولی در زیر چانه اصلی) نشان می دهد، لذا در انگلیسی اصطلاح (Double chine) یا چانه دوبل برای آن استفاده می شود.
علت ایجاد غبغب چیست؟
در هر فردی که دچار غبغب است ممکن است یک یا چند عامل از موارد فوق به صورت همزمان وجود داشته باشند. در زیر به شرح هرکدام از این عوامل می پردازیم.
علل ایجاد غبغب در جوانان
- تجمع چربی در زیر چانه
- کوچک بودن چانه یا فک پایین
علل ایجاد غبغب در افراد مسن
در افراد مسن علاوه بر دو مورد فوق، موارد زیر را نیز باید اضافه کرد.
- شل شدن عضله پلاتیسما
- شل شدن پوست و افتادگی بافتهای زیر چانه (مثلا غده بزاقی و عضلات کف دهان)
تجمع چربی در زیر چانه: بسیاری از افراد غبغب را یکی از نشانه های افزایش وزن می دانند و در واقعیت نیز می بینیم که یکی از محل های تجمع چربی بدن در افرادی که اضافه وزن بالایی دارند، زیر چانه است لذا دیدن غبغب در افراد چاق امری بسیار شایع است. چربی های زیر چانه هم در لایه سطحی و هم در لاعمقی نسبت به پلاتیسما (عضله سطحی گردن) قرار دارند. تنها چربیهای سطحی تر از عضله پلاتیسما را می توان ساکشن نمود. چربیهای عمقی تر از پلاتیسما به دلیل قوام سفت و فیبروزی که دارند، قابل ساکشن نیستند و اگر هم ساکشن شوند می توانند خونریزی شدید ایجاد نمایند و به دلیل بافتهای مهمی که در زیر پلاتیسما قرار دارند، می توانند خطر آسیب به عصب یا غده بزاقی را به دنبال داشته باشند.
کوچک بودن چانه یا رشد ناکافی فک پایین (غبغب کاذب): گاهی غبغب به صورت کاذب می باشد. در افرادی که چانه و یا فک پایین کوچکی دارند، به دلیل اینکه فاصله برجسته ترین قسمت چانه از گردن کاهش یافته است، به صورت کاذب (خطای دید)، به نظر می رسد که غبغب وجود دارد. گاهی این غبغب کاذب، همراه با غبغب واقعی است و باعث می شود که غبغب بزرگتر از واقعیت خود دیده شود. اگر تنها عامل ایجاد غبغب، کوچک بودن چانه باشد، کافیست که چانه و یا فک پایین برجسته شود. در این حالت بدون اینکه به بافت های زیر چانه دست زده باشیم، غبغب خود به خود از بین می رود.
شل شدن پوست و بافتهای زیر چانه: با افزایش سن، بافتهای زیر چانه همانند دیگر بافتهای نرم صورت، شل شده و آویزان می شوند. لذا در افراد مسن (بیش از 40 سال)، به وفور غبغب دیده می شود و هرچه سن بالاتر می رود، شدت و بزرگی غبغب افزایش می یابد.
افتادگی بافتهای کف دهان و شلی عضلات گردن: با شل شدن عضله پلاتیسما (عضله سطحی در گردن)، بخشهایی از عضله (مثلا لبه آن)، خود را به صورت باندهای عمودی در گردن نشان می دهند.
غبغب در افراد مسن می تواند فقط به دلیل شلی پوست گردن باشد این حالت بویژه در افراد مسنی که لاغر هستند و به صورت ژنتیکی پوست شلی دارند شیوع فراوان دارد در چنین مواردی با دست زدن به غبغب، متوجه می شویم که دو لایه پوست به همراه بخشی از بافتهای زیر پوستی، غبغب را تشکیل می دهند در افراد مسنی که اضافه وزن دارند، با دست زدن به غبغب، متوجه می شویم که توده چربی موجود در زیر چانه، بخش عمده ای از حجم غبغب را تشکیل داده است. عامل دیگری که در افراد مسن به صورت غبغب می تواند دیده شود، شلی عضله سطحی گردن است. معمولا این شلی به صورت باندهای برجسته عمودی در گردن دیده می شود.
گاهی غبغب به صورت کاذب می باشد در افرادی که چانه و یا فک پایین کوچکی دارند، به دلیل اینکه فاصله برجسته ترین قسمت چانه از گردن کاهش یافته است، به صورت کاذب خطای دید، به نظر می رسد که غبغب وجود دارد.گاهی این غبغب کاذب همراه با غبغب واقعی است و باعث می شود که غبغب بزرگتر از واقعیت خود دیده شود. برای اصلاح چنین غبغبی، کافیست که چانه و یا فک پایین برجسته شود. در این حالت ممکن است بدون اینکه به بافت های زیر چانه دست زده باشیم، غبغب خود به خود از بین برود.
جالب است که بدانیم در بسیاری از افرادی که غبغب دارند، مخصوصا آنهایی که غبغب بزرگ دارند، معمولا بیش از یک علت برای غبغب وجود دارد گاهی برخی از افراد هر چهار عامل افزایش وزن، کوچکی چانه، شلی پوست گردن و شلی عضلات و بافت عمقی گردن را به صورت توام دارند.
اصلاح و رفع غبغب (درمان غبغب) به چه صورت است؟
برای درمان غبغب ، ابتدا باید عامل اصلی ایجاد آن را بدانیمهمانطور که در بالا گفته شد، غبغب می تواند چهار علت مختلف داشته باشد که نحوه درمان هر کدام متفاوت از دیگری است. در افرادی که غبغب به صورت کاذب ایجاد شده است (به دلیل کوچک بودن چانه، استفاده از پروتز چانه بهترین انتخاب است از دیگر اقداماتی که میتوان برای این افراد به صورت جایگزین استفاده کرد، جراحی چانه است که در آن استخوان چانه شکسته می شود و به قسمت جلوتر منتقل شده و در آنجا ثابت می گردد. همچنین در افرادی که فک پایین آنها به خوبی رشد نکرده باشد، با جراحی فک، می توان آن را تا حدودی اصلاح نمود. به دلیل دشواریهایی که جراحی فک به دنبال دارد و دوره بهبودی آن بسیار طولانی است، بسیاری از مراجعین، پروتز چانه را به جراحی فک ترجیح می دهند.
در جوانانی که به دلیل افزایش وزن بالایی که دارند دچار غبغب و تجمع بیش از حد چربی در زیر چانه هستند، میتوان ساکشن غبغب انجام داد. این دسته افراد در صورتی که هیچ کدام از دیگر علتهای ایجاد کننده غبغب را نداشته باشند (مثلا کوچک بودن چانه)، تنها گروهی هستند که میتوانند از ساکشن غبغب نتیجه کاملی را بگیرند. تنها ۱۰ درصد افرادی که برای اصلاح و رفع غبغب مراجعه میکنند در این دسته قرار می گیرند و ۹۰ درصد مابقی، علاوه بر این علت، یکی از دیگر علل ایجاد کننده غبغب را نیز به همراه دارند. لذا برخلاف تصور بسیاری از مراجعین، انتظار می رود که شما به احتمال ۹۰ درصد، بعد از ساکشن غبغب، همچنان بخشی ار غبغب شما همچنان باقی مانده باشد.
در کسانی که پوست شل و عضلات آویزان آنها باعث ایجاد غبغب شده باشد، تنها راه موثری که میتواند غبغب را به صورت کامل برطرف نماید، جراحی غبغب است. البته برخی از این افراد که غبغب کوچک دارند، ممکن است به صورت موقت از درمانهای کوتاه اثر و جانبی نیز استفاده نمایند که در مقاله دیگری با عنوان روشهای غیر جراحی اصلاح و رفع غبغب در همین سایت به آن می پردازیم.
جراحی غبغب میتواند بدون بیهوشی و با خواب انجام شود. این جراحی چه در جوانان و چه در افراد مسن به صورت سرپایی انجام می گیرد و فرد متقاضی جراحی غبغب ، همان روز مرخص می شود و از روز بعد می تواند کارهای عادی روزمره را شروع کند. جراحی غبغب تنها روشی است که می تواند همه عوامل ایجاد کننده غبغب (کوچکی چانه، شلی عضلات، تجمه چربی، وجود پوست شل گردن) را در همان جلسه بر طرف نماید. در حالیکه بقیه روشهای اصلاح و رفع غبغب تنها یکی از عوامل ایجاد کننده غبغب را برطرف می کند. بسیاری از افرادی که متقاضی جراحی لیفت صورت هستند می توانند اصلاح و رفع غبغب را به صورت همزمان با جراحی لیفت صورت و گردن انجام دهند.
روشهای غیر جراحی اصلاح غبغب
اصلاح غبغب با نخ لیفت
در این روش، با استفاده از نخهای جذبی، بافتهای زیر چانه محکمتر می شود. روش کار به این صورت است که شبکه ای از نخهای جذبی در میان بافتهای شل و آویزان زیر چانه ایجاد می گردد. در این روش، هیچگونه حجمی از بافتهای زیر چانه (مثلا چربیهای زیر چانه) کم نمی شود و چانه نیز برجسته نمی شود. لذا این روش در کسانی که غبغب آنها فقط به دلیل کوچکی چانه و یا تجمع زیاد چربی در زیر چانه باشد چندان موثر نیست ولی در افرادی که غبغب آنها به دلیل شلی بافتهای زیر چانه باشد (مثلا افراد میانسال) می تواند موثر باشد. تا زمانی که این نخها در محل باقی می مانند، اثر آنها باقیست. معمولا مدت ماندگاری این اثر بین ۳ ماه تا ۱ سال است. البته در بسیاری از تبلیغاتی که برای لیفت با نخ می شود شما می بینید که مدت ماندگاری را خیلی طولانی تر از واقعیت عنوان می کنند و این روش را برای درمان همه موارد غبغب موثر می دانند درحالی که نمیتواند چنین باشد.
روش هایفو
این روش با محکم کردن بافتهای زیر پوستی و ایجاد کلاژن سازی اثر خود را اعمال می کند. همانند روش لیفت با نخ، این روش موقتی است و در مواردی کاربرد دارد که علت ایجاد غبغب، شلی بافتهای زیر چانه باشد. با توجه به مطالبی که در بالا گفته شد، چنانچه علت غبغب، کوچکی چانه باشد، این روش مانند لیفت با نخ، چندان تاثیری ندارد. کابرد اصلی این روش در مواردی است که علت غبغب، شلی عضله و بافتهای نرم زیر چانه باشد.
روش مزوتراپی: این روش می تواند باعث کلاژن سازی و تحلیل چربیهای زیر چانه شود. لذا در مواردی که علت ایجاد غبغب تجمع چربی زیرچانه و یا شلی بافتهای این قسمت باشد، نتیجه مزوتراپی به خوبی دیده می شود. این روش نیز مانند دیگر روشهای غیرجراحی، در غبغب های کاذب (مانند کوچک بودن چانه) چندان موثر نیست.
روش RF: مکانیسم اثر این روش بسیار شبیه روش هایفو است. در این روش نیز بافتهای زیر پوستی محکم تر می شود و بویژه در افرادی که در میانسالی به سر می برند موثر است. همان محدودیتهایی که روش هایفو دارد نیز در این روش وجود دارد. اگر بخواهیم قدرت اثر این دو روش را با یکدیگر مقایسه کنیم، باید بگویم که روش هایفو به دلیل اینکه در لایه همای عمقی تر تغییرات خود را اعمال می کند، می تواند کمی موثر تر از RF باشد ولی برای اغلب استفاده کنندگان، این تفاوت چندان محسوس نیست.
توجه: تمامی روشهای اشاره شده در بالا موقتی می باشند و اثر آنها بین ۳ ماه تا ۱۲ ماه باقی می ماند. هیچکدام از آنها اثر طولانی تر از یک سال ندارد. همگی آنها در غبغب هایی که فقط به دلیل کوچکی چانه دیده می شوند چندان اثری ندارند.
روش ساکشن چربی غبغب: در این روش با وجودی که برشهای وسیع پوستی داده نمی شود، می توان چربیهای اضافه در ناحیه زیر چانه را کاهش داد. این روش به دلیل حذف دائمی چربیهای غبغب، اثری دائمی و ماندگار دارد. لذا از این نظر بر دیگر روشهای غیر جراحی مزیت دارد. نکته مهم در مورد اصلاح غبغب با ساکشن چربی این است که تنها در ۱۰ درصد افرادی که متقاضی اصلاح غبغب هستند موثر است. به بیان دیگر، ۹۰ درصد افرادی که متقاضی اصلاح غبغب هستند، علت ایجاد غبغب آنها ترکیبی از دیگر عوامل زمینه ساز غبغب است (علل اصلی غبغب در بخش دیگری از این سایت مطرح شده است). لذا اگر شما متقاضی اصلاح غبغب هستید، قبل از انتخاب این روش، مطمئن شوید که این کار برای شما مناسب است.
توجه: هیچ کدام از روشهای غیر جراحی غبغب، قادر به اصلاح غبغب های خیلی شدید نیست و چنانچه در تبلیغاتی مشاهده نمودید که غبغب شدید با روش غیر جراحی اصلاح شده، از غیر واقعی بودن آن تبلیغ مطمئن باشید. تنها روش اصلاح کامل غبغبهای شدید جراحی است.
در افرادی که برای رفع غبغب از ساکشن چربیهای زیر چانه استفاده می کنند، اگر این کار به صورت افراط گونه انجام بگیرد، مخصوصا در کسانی که مناسب این کار نیستند (مثلا در غبغب های شدید) نه تنها نتیجه طولانی مدت مناسبی حاصل نمی شود، بلکه بعد از ۶ ماه، ناهمواری و پیری در نواحی ساکشن شده به جای می گذارد. در زیر نمونه ای از این عوارض را می بینید.